POLSKI ZWIĄZEK DZIAŁKOWCÓW OKRĘG PODKARPACKI

Dereń wraca do łask!

Pomimo niepewnej pogody w dniu 9 września 2018 roku liczni wystawcy i zwiedzający zjechali do Arboretum w Bolestraszycach koło Przemyśla na VII Międzynarodowy Festiwal Derenia. Spotkania festiwalowe mają na celu wyłonienie i odtworzenie najlepszych, starych odmian derenia do upraw amatorskich i wielkopowierzchniowych oraz połączenie dereniowych regionów i utworzenie dereniowego szlaku handlowego na terenie Bałkanów, Ukrainy, Polski, Słowacji, Czech i Austrii.

Na zaproszenie Dyrektora Arboretum Pana dr Narcyza Piórkowskiego w festiwalu wzięli udział: Pani profesor Svitlana Klymenko ukraiński botanik, hodowca ukraińskich odmian derenia jadalnego w Ogrodzie Botanicznym im. M. Gryshka Narodowej Akademii Nauk w Kijowie, ściśle współpracująca z hodowcami i naukowcami z Polski, dr inż. Maciej Oziembłowski z Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, właściciel hoteli Steinschalerhof Pan Johan Weiss z Doliny Derenia (Dolina rzeki Pielachtal w Dolnej Austrii) i Pan Rembert J. Schleicher reprezentujący międzynarodową sieć edukacyjną PILGRIM z Wiednia oraz Pan Mariusz Zasępa ze szkółki Cornus. W Święcie derenia licznie uczestniczyli producenci sadzonek, wyrobów z derenia producenci roślin ozdobnych oraz odwiedzający.

Pani profesor Svitlana Klymenko podczas krótkiego wykładu podkreśliła, że najważniejszą rzeczą w uprawie derenia jest nawadnianie, mulczowanie, odpowiednie pH podłoża i cięcie. Derenie najlepiej rosną w glebie zasadowej o pH 7-7,5. Do ściółkowania podłoża należy używać skoszonej trawy, iglastych zrębków przekompostowanych przez dwa lata z dodatkiem nawozów azotowych lub agrowłókniny, a cięcie należy przeprowadzać po świętojańskim opadzie owoców.

Jakie odmiany? Pan Dyrektor Narcyz Piórkowski sugerował, że najlepiej jest wzorować się na starych nasadzeniach dworskich i posadzić odmiany wczesne, średnio późne i późne, bo zawsze któraś wyda dorodny plon w zależności od panujących warunków pogodowych. Każdy może porównać i wybrać określoną odmianę derenia spośród około 70, które rosną w sadzie na terenie Arboretum.

Podczas konferencji producentów sadzonek derenia reprezentował pan Mariusz Zasępa ze szkółki Cornus z Dobrzynia (woj. mazowieckie). Podkreślił on, że w Polsce powinniśmy sadzić rodzime odmiany oraz ukraińskie, ze względu na ich przystosowanie się do naszego klimatu. Z zagranicznych odmian należy wybierać tylko odmiany wcześnie owocujące, z których powinniśmy zebrać plony. Odmiany późne, które udają się na południu Ukrainy bądź we Francji, w naszych warunkach mogą nie osiągnąć dojrzałości zbiorczej.

Co można zrobić z owoców? Prelegenci z Austrii chwalili się, że przerabiają owoce derenia na 40 sposobów. Z derenia można zrobić m.in. oranżadę, soki, mus, dżemy, galaretki, konfitury, lody, ciasta, ocet winny, pikle, niedojrzałe owoce można kisić, z suszonych owoców można zaparzać herbatkę i pić bez ograniczeń, owoce można kandyzować albo zrobić z nich wino, nalewki i destylaty. Owoce derenia można również jeść na surowo.

Dr inż. Maciej Oziembłowski podkreślił, że tylko nieprzetworzone produkty mają największy wpływ na zdrowie człowieka. Warto zatem postawić na ekologiczną uprawę owoców i warzyw i preferować zdrowy styl życia.

A dlaczego warto spożywać owoce derenia? Bo to źródło zdrowia. Owoce zwierają dużo żelaza, potasu, wapnia, fosforu, magnezu, cynku, miedzi i manganu, beta-karoten, flawonoidy, kwasy organiczne, pektyny, garbniki i cukry, witaminy C, P i A. Czerwone odmiany derenia są bogatym źródłem flawonoidów. Owoce derenia wykazują działanie antyoksydacyjne, krwiotwórcze, moczopędne, przeciwzapalne, zatrzymujące biegunki i obniżają poziom złego cholesterolu. Najbardziej cennymi owocami są te dojrzałe, które same opadają z krzewu.

VII Międzynarodowy Festiwal Derenia zakończył się wycieczką po sadzie pomologicznym ze starymi odmianami jabłoni, gruszy i derenia, gdzie zwiedzający mogli spróbować wielu owoców. Po sadzie oprowadzała Zastępca Dyrektora Arboretum Pani mgr Elżbieta Żygała.

Na 8 hektarach sadu rośnie 2100 sztuk drzew w tym: 1500 jabłoni i 600 grusz. W tym roku owoce ze 100 odmian jabłoni i grusz przeznaczone są do zbiorów. W sumie w pomologicznych sadach rośnie około 400 odmian tych drzew. Zwiedzający sady zadawali liczne pytania na temat starych odmian i wykazali żywe zainteresowanie możliwością założenia swojego sadu. Wiele osób zakupiło sadzonki derenia, wiele zdecydowało się przyjechać do Arboretum po 16 października w celu zakupienia drzewek starych odmian jabłoni.
 

Tekst i zdjęcia:

Jadwiga Brzozowska

OP PZD Rzeszów

Redaktor współpracujący mięsięcznika "działkowiec"